Author: Heyta

Gebroeders Van Lymborch Jaar 2025

Van alle middeleeuwse getijdenboeken is de Très Riches Heures de Jean de France, duc de Berry ongetwijfeld het bekendst. Veel minder bekend is dat dit wereldberoemde manuscript is vervaardigd door drie broers uit Nijmegen, de gebroeders Van Lymborch. Broers die samen met hun oom Johan Maelwael beschouwd kunnen worden als de grondleggers van de Nederlandse schilderkunst.

De Très Riches Heures (1411-1416), het meest ontoegankelijke kunstwerk ter wereld, zal voor het eerst met meerdere pagina’s tentoongesteld worden op de plek die het nooit en te nimmer mag verlaten, namelijk het Musée Condé in Chantilly, Frankrijk. De Nijmeegse kunstenaars krijgen van 7 juni tot en met 5 oktober 2025 een eenmalig wereldplatform zoals nooit tevoren. Het boek is deels uitgebonden, waardoor alle maandbladen (de meest gereproduceerde afbeeldingen van de middeleeuwen) van dichtbij zijn te bewonderen. Daarnaast worden ook hun andere boeken, de Belles Heures uit New York en de Bible moralisée uit Parijs, gepresenteerd, naast vele andere topwerken uit vooraanstaande musea.

Nijmegen is nauw betrokken bij de gebeurtenissen in Chantilly en zal met een groep re-enactors en Gelderse paarden aanwezig zijn bij de opening. Daarnaast heeft de gemeente Nijmegen een van de pagina’s geadopteerd. Helaas mogen we dat niet meenemen maar bezoekers worden zodoende wel geattendeerd op de Nijmeegse band.

Tijdens het Gebroeders Van Lymborch Jaar laten we zien dat Nijmegen de bakermat is van de Nederlandse schilderkunst. Het programma zal door het jaar heen bestaan uit allerhande activiteiten waaronder georganiseerde busreizen naar Chantilly, het Gebroeders Van Lymborch Festival in het laaste weekend van augustus, tentoonstelling en een immersive experience met licht en geluid in de Stevenskerk en het afsluitende Internationaal Van Lymborch Symposium in Nijmegen.

 

Kijk voor meer en actuele informatie over het Gebroeders Van Lymborch Jaar, Maelwael Van Lymborch Huis en de Maelwael Van Lymborch Studies op: www.vanlymborch2025.nl.

Foto bovenaan: de bibliotheek van Musée Condé in Chantilly.
Foto in de tekst: het Aprilblad uit Les Très Riches Heures

Jubileum CPRN: 20 jaar actief als Cultuurhistorisch Platform

Op 14 januari 2025 bestaat het Cultuurhistorisch Platform Rijk van Nijmegen e.o. twintig jaar. Hoewel we altijd met ander erfgoed bezig zijn, en dat is maar goed ook, is het soms zinvol om stil te staan bij ‘ons eigen erfgoed’: het platform dat in 2005 na twee jaar voorbereiding is opgericht.

Toenmalig raadslid Ben van Hees en notaris Jos Hekking namen het initiatief, omdat zij vonden dat de vele verenigingen, stichtingen en andere clubs die zich in Nijmegen met erfgoed bezighielden, meer moesten samenwerken. In ieder geval zouden zij weet moeten hebben van elkaars activiteiten en waar gewenst besluiten om elkaar te versterken door samen aan projecten te werken.

Tijdens een onderzoek van LAgroup uit Amsterdam, waartoe in 2002 door de gemeente Nijmegen opdracht was gegeven, werden de diverse cultuurhistorische instellingen apart geïnterviewd. In het rapport dat volgde luidde de conclusie – niet onverwacht! –  dat het erfgoedveld sterk versnipperd was en daarmee veel slagkracht onnodig verloor. In dat jaar zochten diverse clubs elkaar op om de doelstellingen, werkwijze en statuten te bespreken. Duidelijk werd gesteld dat het platform niet en nooit op de stoel wilde zitten van de zelfstandige leden van het platform, maar uitsluitend de algemene belangen van het erfgoedveld zou gaan behartigen. Het zou daarmee ook een serieuze gesprekspartner kunnen worden van de gemeente. De voorzitter zou neutraal zijn, dat wil zeggen niet afkomstig van een van de leden.

In de eerste jaren kwam het accent sterk te liggen op visualisaties, omdat de onzichtbaarheid van het zo rijke verleden in de beschadigde oudste stad van Nederland een groot nadeel was en is. Speerpunten werden de herbouw van de Donjon, waarvan tweederde van de bevolking voorstander bleek, het Romeinse verleden in het Waalfront, de transformatie van de Stratemakerstoren in de Bastei, de NYMA en de zichtbaarheid van Fort Kraayenhof.

In het jubeljaar 2005, tijdens de vele activiteiten ter viering van 2000 jaar stad, bleek niet alleen de gigantische bereidheid om spontaan in allerlei wijken en op allerlei niveaus massaal met het verleden bezig te gaan, het werd ook door de gehele stad omarmd als hét moment van saamhorigheid en verbinding. Erfgoed bleek erfgoud.

Hoewel met enigszins halfslachtige thema’s is gepoogd dat succes te herhalen is dat tot op heden niet meer gelukt. Maar in potentie is de trots op de stad en haar verleden nog steeds sluimerend aanwezig en heeft alleen een vonkje nodig om weer te ontbranden.

In de afgelopen twintig jaar zijn de CPRN-leden, groot en klein, van volledig amateuristisch tot professioneel, van arm tot rijk, elkaar steeds meer gaan waarderen. Men weet elkaar te vinden, houdt elkaar op de hoogte. De enorme hoeveelheid samengebalde deskundigheid maakt verdere ontplooiing mogelijk. Onder voorzitterschap van Henk Beerten is er meer dynamiek ontstaan, bovendien is er een sterker middenveld gegroeid, met instellingen zoals het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis, de Bastei, de Stevenskerk, het Maelwael van Lymborch Huis, die verder stabiliseren en professionaliseren, en waarin vrouwen een steeds belangrijkere rol spelen. Indien het erfgoedveld eendrachtig samenwerkt met de andere partijen in de stad, zoals de overheid, het toerisme en de citymarketing, de onderwijsinstellingen, het bedrijfsleven en alle geledingen van de stad, en deze elkaar versterken gaat het CPRN een mooie tijd tegemoet.

André Stufkens

Het Gilde presenteert Verborgen Vensters op Nijmegen

Op 17 april 1942, midden in de Tweede Wereldoorlog, werd de nieuwe raadzaal van het stadhuis in Nijmegen geopend. In deze zaal bevonden zich tien monumentale gebrandschilderde ramen, aangeboden door de Nijmeegse burgerij aan het stadsbestuur. Elk raam bestaat uit zes vensters die gebeurtenissen, tradities, thema’s, personen en monumenten uit de Nijmeegse samenleving en geschiedenis laten zien.

Deze ramen zijn het belangrijkste niet-religieuze werk van de Nijmeegse kunstenaar Joan Collette. Ze vormen ook binnen Nederland een uniek artistiek en historisch kunstwerk. Bij het bombardement van Nijmegen op 22 februari 1944 werden de ramen zwaar beschadigd, maar Collette heeft alle ramen weer in hun oude luister kunnen herstellen. Eind jaren zeventig werd de raadzaal gesloopt en kregen de ramen een plaats in de gangen van de nieuwbouw. Daar leiden ze nu een verborgen leven, onzichtbaar voor de bevolking die deze ramen veertig jaar eerder had aangeboden. Deze boekuitgave bevat een reconstructie van de oorspron­kelijke opzet van de ramen met een geactualiseerde bespreking van alle zestig vensters. Het boek vormt hiermee, 82 jaar na de oplevering, de eerste voor iedereen toegankelijke en blijvende presentatie van dit bijzondere kunstwerk.

Het boek is verschenen in december 2024 en te koop voor € 19,95, o.a. bij de Nijmeegse boekhandels Roelants en Dekker v/d Vegt.

Romeinse Waalschatten

In ‘Romeinse Waalschatten’ nemen bezoekers een duik in het leven aan de rivier in de Romeinse tijd. De Waal is onmisbaar voor de Romeinen. Het is een belangrijke handelsroute, verdedigings-linie, een bron van voedsel en plaats van aanbidding. De grillige god van de Waal, Rhenus Bicornis, wordt hier dan ook veelvuldig aanbeden, met name door Romeinse soldaten. Aan de hand van prachtige waalvondsten (merendeels uit het Rijksmuseum van Oudheden) wordt de veelzijdige relatie tussen Romeinen en de Waal verbeeld. Niet eerder werden zoveel vondsten uit het stroomgebied van de Waal samen getoond.

‘Romeinse Waalschatten’ kun je beleven van 1 februari tot en met 26 oktober 2025. Kijk voor meer informatie op de website van Museum De Bastei: https://www.debastei.nl/nl/exposities/2025/romeinse-waalschatten

Expositie: Van Ra tot Ragnarok

Van 1 maart t/m 2 november 2025 is er weer een nieuwe tentoonstelling genaamd ‘Van Ra tot Ragnarok’ in Museumpark Orientalis. Ontdek de fascinerende overeenkomsten tussen wereldwijde mythes en laat je meevoeren langs goden, helden en monsters uit oude beschavingen zoals de Egyptenaren, Grieken en Maya’s.

Van films tot games – we nemen je mee langs oude beschavingen die nog steeds onze moderne cultuur inspireren. De activiteiten tijdens deze expositie verschillen van dag tot dag. Kijk daarom op onze website om te zien wanneer en wat er te beleven is.

https://www.museumparkorientalis.nl/van-ra-tot-ragnarok/

Jan van Teeffelen en het geheugen van Nijmegen

Na het succes van het prachtige fotoboek van Jan van Teeffelen is zijn fascinerende fotowerk van 1 februari t/m 9 maart te bewonderen in de Stevenskerk.

Honderden foto’s herinneren aan de geschiedenis en samen vormen ze het DNA van Nijmegen, een tijdsbeeld van een stad in ontwikkeling. Eén groot feest van herkenning van de Roomse burcht die Nijmegen was tot het Havanna aan de Waal.

Dik vijftig jaar was Jan er met zijn camera altijd bij om met een ‘klik’ het familiealbum van de Keizerstad vast te leggen. Herinneringen aan feesten, carnaval, gouden bruiloften, processies, dansen in de Swing, innige kussen, de oude benedenstad, de wederopbouw, kroegen, maar ook ontroerende beelden van de Zusters Clarissen.

 

Baby’s, kinderen, verpleegsters, vakmensen, de natuur: alles en iedereen.
Geef je net als vele generaties Nijmegenaren over aan de ontwapenende charmes van de kleine grote fotograaf. Geniet van de liefde van Jan voor de stad en de bewoners. Kom naar de schatkamer van Jan van Teeffelen!

  • 1
  • 2

Colofon

Webredactie: Heyta Melssen, André Stufkens en Pauline de Weijer

Ontwerp: Walter van Rooij, Buro Brandstof

© Website: CPRN en de auteurs

© Foto’s: fotografen vermeld onder de foto’s

© Films: filmmakers vermeld bij de films

© Kunstwerken: kunstenaars vermeld bij de kunstwerken.

Het CPRN doet haar best om de rechthebbenden te achterhalen, mocht u menen recht te kunnen doen gelden kunt u dat melden bij het secretariaat.

Contact

secretariaat@cprn.nl

Bankrekeningnummer: NL78 RABO 0105 2900 17

KvK nummer: 09148216

Support: